O czym myślą zawodowcy w trakcie meczu tenisowego?

Dzisiaj przyjrzymy się procesowi myślowemu zawodowego tenisisty. Zanim zaczniemy, należy uświadomić sobie, że to o czym będą myśleć zawodnicy, będzie sprawą dość indywidualną i będzie różnic się w zależności od ich temperamentu, założeń taktycznych, pracy z psychologiem sportowym itp. W tym artykule postaramy się wyciągnąć pewne części wspólne, tak jakby fundamenty myślenia, na których będziesz mógł zbudować własny model. 

Koncentracja, rutyna i zapał! 

Tak jak w każdym sporcie, również w tenisie niezwykle ważne jest prawidłowe oddychanie. Zachowanie spójnego, rytmicznego oddechu potrafi zdziałać cuda. Po pierwsze, zapewnia właściwe natlenienie wszystkich komórek, które jest niezbędne do funkcjonowania mięśni na najwyższym poziomie, a po drugie wpływa fizjologicznie na zmniejszenie stresu i rozluźnia ciało. Profesjonaliści praktykują także afirmacje (wspierająca mowa wewnętrzna) i wizualizację, ale to nie wszystko. Gdy przyjrzymy się im na korcie, zauważymy, że zachowują pewną i wyprostowaną sylwetkę i są ku temu pewne powody. Naukowcy już dawno odkryli, że odpowiednia postawa ciała korzystnie wpływa na pewność siebie, a bez niej ciężko jest wspiąć się na wyżyny możliwości. 

Tenis jest niezwykle wymagającym i wyczerpującym sportem. Zawodnicy przygotowują się zarówno pod kątem technicznym, taktycznym i wydolnościowym, ale i coraz częściej i chętniej mentalnym. Aby dać z siebie wszystko, tenisista musi utrzymać stuprocentową koncentrację przez cały mecz. Nawet najdrobniejsza pomyłka może zapoczątkować efekt kuli śnieżnej i zmienić tor wydarzeń, jakby się mogło wydawać, zwycięskiego meczu. Poniżej przedstawimy kilka metod treningowych, które pozwalają profesjonalistom wyrobić nerwy ze stali. 

Każdy zawodnik musi przywyknąć do rozpraszających go okoliczności 

Bez znaczenia, z jakim poziomem tenisa mamy do czynienia. Zawsze napotkamy kogoś lub coś, co będzie rozpraszało naszą uwagę. Im szybciej gracz przywyknie do takich okoliczności, tym lepiej dla niego. Jedynym sposobem, aby się do tego przyzwyczaić, jest praktyka i świadomość otoczenia. Zanim rozpoczniesz mecz, przeskanuj dobrze okolice w poszukiwaniu “rozpraszaczy” (publika, głośna ulica nieopodal, szkoła, roboty drogowe, hałasujący zawodnicy, kort i jego peryferia). Zaakceptuj je wewnętrznie jako element gry i działaj pomimo ich obecności. 

Sporo kiepskich graczy lubi zrzucać winę za złą grę na wszystko inne, tylko nie na siebie. A bo piłki nie takie, a bo krzywe linie, a bo słońce za nisko, czy za wysoko. Nie daj się wplątać w tę pułapkę myślenia i pamiętaj o jednym – okoliczności te nie sprzyjają również Twojemu rywalowi. Czym szybciej je zaakceptujesz i zaczniesz ignorować, tym większa szansa na obrócenie spraw na swoją korzyść. Nie od razu Rzym zbudowano. Zawodowi tenisiści przygotowują się latami, aby mogli skupić swoją uwagę na jednym punkcie przez długi czas, zakładając mentalne klapki na oczy. 

Skupienie na teraźniejszości 

Myślenie o pomyłkach i martwienie się o wynik meczu jest kiepskim pomysłem, który trapi większość amatorów. Zastanów się, w jaki niby sposób myślenie o straconym punkcie, czy panika przed stratą kolejnego gema serwisowego mają pomóc Ci znaleźć sposób na rywala? Dla nas ludzi jest to naturalne, lubimy zwyczajnie dramatyzować. Kiedy jednak zrozumiesz ten mechanizm i fakt, że działa on na Twoją niekorzyść, będzie Ci łatwiej go wyeliminować. Tenisiści skupiają się na danej chwili, kolejnym serwie i zdobywaniu punktowi wykonywaniu założeń taktycznych. Nawet chwilowa utrata uwagi może poskutkować przegranym gemem. Dlatego też, staraj się być tu i teraz, obserwuj wszystko co dzieje się na Twoich oczach. Przeszłość zostaw z tyłu, o ile nie daje Ci ona podpowiedzi, w jaki sposób możesz poprawić aktualną grę. Nadal w jednym z wywiadów powiedział, że jego mentalne nastawienie jest proste i sprowadza się do jednego potężnego zdania: traktuj każdy punkt w meczu jakby to była piłka meczowa. 

Jak zawodowcy przygotowują swój mental? 

Ćwiczenie dobrych nawyków stanowi niezbędny dodatek do treningu. Silna psychika na korcie tenisowym jest równie istotna, co siła fizyczna i zwinność. Każdy zawodowiec ma swoją własną rutynę, która pozwala mu wyciszyć umysł i przygotować się do meczu. Istnieje jednak kilka ogólnych technik, które można zaczerpnąć od nich. 

Trening mentalny 

Nikogo nie dziwi, że sportowcy dbają o rozgrzewkę przed meczem. Profesjonalni tenisiści nie mogą zapomnieć również o rozgrzewce psychicznej. Pozytywne myślenie pozwala zawodnikowi przebrnąć przez długie godziny stresujących batalii. Wielu sportowców jeszcze przed wyjściem z szatni korzysta z afirmacji. Powtarzają sobie pozytywne hasła i motywujące słowa. Dzięki temu mogą skutecznie zaprogramować swój mózg w taki sposób, aby dążył do osiągnięcia sukcesu. Im bardziej przekonają samych siebie, że są w stanie wygrać, tym bardziej będą zmotywowani podczas gry. Haczyk tkwi w szczegółach. 

Według badaczy afirmacje mogą być skuteczne, jeśli wypowiadane są z perspektywy pierwszej osoby i rzeczywiście jesteśmy w stanie uwierzyć w ich treść. Afirmacja typu “trafiam wszystkie bekhendy w linię” jest bez sensu w momencie, kiedy ledwo potrafisz przebić co drugi bekhend na stronę przeciwnika. Jest również odrealniona, ponieważ nawet najlepsi z najlepszych nie są w stanie osiągać takiej precyzji. W zamian proponowałbym coś takiego: “z każdym zagraniem moje bekhendy stają się regularniejsze, dzięki praktyce i zdobywanemu doświadczeniu”. W to naszemu zawodnikowi z przykładu powyżej będzie o wiele łatwiej uwierzyć, prawda? Więcej na temat afirmacji oraz innych metod radzenia sobie ze stresem i technikami wizualizacji popartych badaniami naukowymi możesz znaleźć w mojej książce “Przewaga: Ty”, dostępnej TUTAJ. 

Skoro już poruszyłem temat wizualizacji. Wielu zawodników korzysta z takich technik, choćby Novak Djokovic, czy nasz skoczek Kamil Stoch. W przypadku gry w tenisa wizualizacja polega na wyobrażeniu sobie meczu takiego, jakim chcielibyśmy go rozegrać. Polega to na stworzeniu sobie w głowie scenariusza rozgrywki. Dość dużo sportowców przed wyjściem na kort tenisowy, myśli o tym, że zdołali wygrać mecz, po czym podają dłoń przeciwnikowi. Wizualizowanie zwycięstwa pomaga im przezwyciężyć blokadę psychiczną w postaci stresu i obawy przed porażką. Dobrze jest jednak wizualizować sobie przebieg meczu, skupiając się na własnej osobie, na naszych solidnych zagraniach i serwisach, ponieważ trudno jest przewidzieć zachowanie przeciwnika. 

Kilka tipów na koniec: 

1. Tenisista musi podczas gry oczyścić swój umysł i skupić się na rutynie, którą wielokrotnie przerabiał na treningu. Jeżeli ćwiczył dostatecznie ciężko i wytrwale, owoce jego pracy objawią się szybciej niż myślisz. 

2. Najlepsi zawodnicy skupiają się na swoich mocnych stronach. Jedni mają świetny forhend, inni słyną z dynamicznej gry przy siatce. Niezależnie od tego, jaka jest mocna strona sportowca, dąży on do tego, aby obrócić mecz na swoją korzyść. 

3. Wykorzystywanie słabości przeciwnika jest równie istotne, co granie pod swoje mocne strony. Przed każdym dużym turniejem, zawodowcy analizują rozgrywki swoich oponentów. Dzięki temu mogą podczas meczu dostosować strategię gry do słabych stron przeciwnika. Zapoznanie się z wadami wroga pomaga tenisistom zaznać komfortu psychicznego. Mają wówczas możliwość na przygotowanie odpowiedniej kontry. 

4. Paul Harsanyi uważał, że presja jest szansą na to, aby dowieść swojej wartości. Mówił on, że strach przed przegraną zawsze napędzał jego chęć zwycięstwa. Tak naprawdę, dzięki temu stał się dobrym tenisistą. Jest to zjawisko tzw. inwersji, czyli odwrócenia. Zamiast dopuszczać negatywne myśli powodowane przez stres, potraktuj go jako dodatkowe wyzwanie, któremu stawisz czoła i które nie powstrzyma Cię w drodze do zwycięstwa.